1-
عَنْ عُمَرَ بْنِ
الْخَطَّابِ قَالَ : سَمِعْتُ رَسُولَ
اللَّهِ يَقُولُ :” إنَّمَا الأَعْمَالُ
بِالنِّيَّاتِ - وَفِي رِوَايَةٍ : بِالنِّيَّةِ - وَإِنَّمَا لِكُلِّ امْرِئٍ مَا
نَوَى , فَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ إلَى اللَّهِ وَرَسُولِهِ , فَهِجْرَتُهُ إلَى
اللَّهِ وَرَسُولِهِ , وَمَنْ كَانَتْ هِجْرَتُهُ إلَى دُنْيَا يُصِيبُهَا أَوْ
امْرَأَةٍ يَتَزَوَّجُهَا , فَهِجْرَتُهُ إلَى مَا هَاجَرَ إلَيْه .
النيةُ : القصدُ والعزمُ على الشيء .
1-
Miyaka Tithayan ki Umar Ibn Al-Hattab
a Kibabayan skaniyan O Allah a Pitharo iyan: [Miyan’g Akn so Rasolollah “saw” a
Diiniyan tharoon :“Mataan a so Mga Galbk
na aya tharimaanon na so Kiyaniatanon, Na go Mataan a Ayabo a Bagian o Mga taw
ko Mga Galbk Iran Na so Kiayaniataniranon, na sa Taw a aya Kaadnan o
Kiyatogalin iyan na Makapantag sa Onotonot iyan
ko Allah goso Siyogo iyan, na so kiyatogalin iyan na Miyaadn a mambo a
onotonot ko Allah agoso Siyogo iyan, na Sapman sa Taw a tomiyugalin sa
makapantag sa sa babaya iyan ko Dunya odi na Makapantag sa Bae a kabayaan iyan
mangaroma, na ayadn a Balas o kiyatogalin Iyan na so Sabap a initogalin
Iyan”.
2-
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ
قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ : "لا
يَقْبَلُ اللَّهُ صَلاةَ أَحَدِكُمْ إذَا أَحْدَثَ حَتَّى يَتَوَضَّأ ".
أَحدثَ : حصل منه الحدثُ ، وهو الخارجُ منْ
أَحدِ السبيلينِ أَوغيرهِ منْ نواقض الوُضوءِ
2-
Miyakapoon ki Abu Huraira a pitharo
iyan a pitharo kon o rasolollah : “ di tharimaan o Allah so Sambayang o Isa
rkano igira a Miya hadas taman sa di Maka pagabdas”.
Hadas: So Langon a Phaka poon ko Duwa a
Bngawan o Taw, agoso Langon a Phamakabatal ko Abdas.
3-
عَنْ عَبْدِ اللَّهِ
بْنِ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ وَأَبِي هُرَيْرَةَ وَعَائِشَةَ رضي الله عنهم قَالُوا
: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ
:وَيْلٌ
لِلأَعْقَابِ مِنَ النَّارِ .
الويلُ : العذابُ والهلاكُ ، وجاءَ في بعضِ
الآثارِ أَنَّه وادٍ في جهنم الأَعقاب : جمعُ عَقِبٍ ، وهو مُؤَخَّرُ القَدَمِ .
والمرادُ أَصحابُها .
3-
miyaka poon ki Abdullah Bni Amr Bni Al-As Gosi Abi Hurairah
Gosi Aisah Kiyababayaan siran o Allah langon Pitharo iran: “ Pitharo o
Rasolollah Sangat a siksa a phoon sa Apoy a Bagian o Mga taw a Diiran phpiyapiyaan
monab so Mga Panintilan Iran”.
Al-Wail: so Kasiksaan go Kabinasaan,
miyakatalingoma ko Pd a Mga Totholan a ayakon a Maana niyan na: balintad sii sa
Naraka.
4-
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قال :” إذَا تَوَضَّأَ أَحَدُكُمْ فَلْيَجْعَلْ
فِي أَنْفِهِ مَاءً , ثُمَّ لِيَنْتَثِرْ , وَمَنْ اسْتَجْمَرَ فَلْيُوتِرْ ,
وَإِذَا اسْتَيْقَظَ أَحَدُكُمْ مِنْ نَوْمِهِ فَلْيَغْسِلْ يَدَيْهِ قَبْلَ أَنْ
يُدْخِلَهُمَا فِي الإِنَاءِ ثَلاثاً ، فَإِنَّ أَحَدَكُمْ لا يَدْرِي أَيْنَ
بَاتَتْ يَدُهُ .
وَفِي لَفْظٍ لِمُسْلِمٍ : فَلْيَسْتَنْشِقْ
بِمِنْخَرَيْهِ مِنَ الْمَاءِ
.
وَفِي لَفْظٍ : مَنْ تَوَضَّأَ فَلْيَسْتَنْشِقْ .
لِينْثِرْ : يعني يُخرجُ الماءَ منْ أَنفِهِ ،
بعدَ إِدخاله فيهِ ، وهو الاستنشاقُ
.
استجمرَ : استعملَ الحجارةَ في مسحِ البولِ
والغائطِ .
فلْيوتِرْ : أَيْ لِيُنْهِ استجمارَه على وِترٍ
، ثلاثٍ أَوخمسٍ أَوأَكثرَ
.
فَلْيَستنشقْ : الاستنشاقُ هو إِدخالُ الماء في
الأَنفِ ثمَّ نثْرُهُ خارِجَهُ
.
4-
Miyakapoon ki Abi Hurairah a mataang
kon a so Rasulollah “saw” na pitharo iyan a: pabila a so isa rkano na phagabdas
na tago I niyan sa Ig a Ngerong iyan, oriyan iyan na na pan’nga, na sa Taw a
aya ipamopo iyan na Ator na baloya niyan a Gansar, na igira a miyakanaw so Isa
rkano makapoon ko katotorogaon na onabi niyan a Dowambala a Lima niyan ko
onaanpn o daniyanon kisoldn ko Pananagoay sa Ig, kay mataan a so Isa rkano na
diniyan katawan o anda mibbtad a Lima niyan sa kiyararamagan.
5-
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ
: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ : "لا
يَبُولَنَّ أَحَدُكُمْ فِي الْمَاءِ الدَّائِمِ الَّذِي لا يَجْرِي , ثُمَّ
يَغْتَسِلُ مِنْهُ". وَلِمُسْلِمٍ : "لا يَغْتَسِلُ أَحَدُكُمْ فِي
الْمَاءِ الدَّائِمِ وَهُوَ جُنُبٌ".
الماءُ الدائمُ : المستَقِرُّ في مكانِهِ
كالغُدرانِ والبِرَكِ .
جُنُبٌ : الجُنُبُ ، مَنْ أَصابته الجنابةُ ،
يطلقُ على المُذَكَّرِ والمُؤَنَّثِ ، والفردِ والجماعةِ.
5-
Miyakapoon ki Abi Hurairah : Mataan
kon a so Rasolollah na pitharo iyan: “ oba titi so Isa rkano ko Ig a Matatangl
a maiistidi a di thoga, oriyaniyan na p’phaygoon
bo.
Na sii ko kiyapanotholaon I Muslim na aya
kiya aloya niyanon na :” oba phaigo so isa rkano ko Eg a matatangl a dithoga a
skaniyan na mazozonob.
6-
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ
: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ : " إذَا شَرِبَ الْكَلْبُ فِي
إنَاءِ أَحَدِكُمْ فَلْيَغْسِلْهُ سَبْعاً" .
وَلِمُسْلِمٍ : "أُولاهُنَّ بِالتُّرَابِ" .
وَلَهُ فِي حَدِيثِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ
مُغَفَّلٍ : أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ قَالَ
: إذَا وَلَغَ الْكَلْبُ فِي الإِناءِ
فَاغْسِلُوهُ سَبْعاً وَعَفِّرُوهُ الثَّامِنَةَ بِالتُّرَابِ".
ولَغَ : شَرِبَ بطَرَفِ لسانِهِ
عَفِّروهُ : التعفيرُ : التمريغُ في العَفْرِ
وهو الترابُ .
6-
Miyapanothol I Abu Hurairah a mataan
kon a so Rasulollah na pitharo iyan : pabila a inoman a Aso so pananagoay niyo
na onabi niyo so pananagoay sa sa maka Pito”.
Siiko kiyapanotholaon I Muslim na :” aya
pagampaganay a ipagonabon na Butha”.
Miyapanothol pn I Muslim a Hadith I Abdullah
Bni Mugaffal a mataangkon a so Rasolollah na Pitharo iyan: “pabila a inoman a
Aso so Pananagoay na onabiniyo sa maka pito na ganapa niyo a butha a Ikawalo.
7-
عَنْ حُمْرَانَ
مَوْلَى عُثْمَانَ بْنِ عَفَّانَ رضي اللهُ عنهما : (( أَنَّهُ رَأَى عُثْمَانَ
دَعَا بِوَضُوءٍ , فَأَفْرَغَ عَلَى يَدَيْهِ مِنْ إنَائِهِ , فَغَسَلَهُمَا
ثَلاثَ مَرَّاتٍ ، ثُمَّ أَدْخَلَ يَمِينَهُ فِي الْوَضُوءِ , ثُمَّ تَمَضْمَضَ
وَاسْتَنْشَقَ وَاسْتَنْثَرَ ، ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاثاً , وَيَدَيْهِ إلَى
الْمِرْفَقَيْنِ ثَلاثًا , ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ , ثُمَّ غَسَلَ كِلْتَا
رِجْلَيْهِ ثَلاثًا , ثُمَّ قَالَ : رَأَيْتُ النَّبِيَّ :" يَتَوَضَّأُ نَحْوَ
وُضُوئِي هَذَا ، وَقَالَ : "مَنْ تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِي هَذَا , ثُمَّ
صَلَّى رَكْعَتَيْنِ , لا يُحَدِّثُ فِيهِمَا نَفْسَهُ غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ
مِنْ ذَنْبِهِ".
بِوَضوءٍ : الوَضوءُ بفتحِ الواوِ ، معناه
الماءُ الذي يتوضأُ بِهِ ، وبضمِّها ، فعلُ الوُضوء
7- Miyakapoon ko Humran a Tagikor I Uthman Bni
Affan kiyababayaan siran o Allah a Duwa: “mtaan a skaniyan na miyailay niyan so
Uthman I miaki kowa sa Eg a iphagabdas iyan, Na biyubosaniyan sa Eg a duwambala
a palad a Lima niyan, na inonaban iyan sa miyakatlo, na oriyaniyan na ini Sold
iyan a kawanan a Lima niyan sii ko Eg a diiniyan ipagabdas, na Oriyaniyan na
Miyamomog, na Miyangilk sa Eg, go Miyan’nga, oriyaniyan na inonaban iyan a
Buntal iyan sa miyakatlo, go giya
Dowambala a Lima niyan taman sa Duwambala a Siko niyan sa Miyaka Tlo,
oriyaniyan na Siyapo niyan a Olo niyan, Oriyan iyan na inonaban iyan a
Dowambala a Ski niyan, Oriyaniyan na Pitharo iyan Miya ilay akn so Nabi “saw” a
dii magabdas sa datardn a Kiyapagabdas akn aya, nago Pitharo iyan: “sa Taw a
Magabdas sa datar a Kiyapagabdas akn aya, Oriyaniyan na samabayang sa duwaka Rkaat
a Sunnah sarta dadn a baniyan pamik’r’n sa ginawa niyan sa Masao to a mga Sai
(Bagay) a makapanatag sa kadodoniyai inontabo na so Sambayang, na inirilaon so
Miya ona a Miyandosa Niyan”.
8-
عَنْ عَمْرِو بْنِ يَحْيَى
الْمَازِنِيِّ عَنْ أَبِيهِ قَالَ : "شَهِدْتُ عَمْرَو بْنَ أَبِي حَسَنٍ سَأَلَ
عَبْدَ اللَّهِ بْنَ زَيْدٍ عَنْ وُضُوءِ النَّبِيِّ؟ فَدَعَا بِتَوْرٍ مِنْ مَاءٍ
, فَتَوَضَّأَ لَهُمْ وُضُوءَ رَسُولِ اللَّهِ " فَأَكْفَأَ عَلَى يَدَيْهِ مِنْ
التَّوْرِ , فَغَسَلَ يَدَيْهِ ثَلاثاً , ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فِي التَّوْرِ , فَمَضْمَضَ
وَاسْتَنْشَقَ وَاسْتَنْثَرَ ثَلاثاً بِثَلاثِ غَرْفَاتٍ , ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فَغَسَلَ
وَجْهَهُ ثَلاثاً , ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فِي التَّوْرِ , فَغَسَلَهُمَا مَرَّتَيْنِ
إلَى الْمِرْفَقَيْنِ ثُمَّ أَدْخَلَ يَدَهُ فِي التَّوْرِ , فَمَسَحَ رَأْسَهُ , فَأَقْبَلَ
بِهِمَا وَأَدْبَرَ مَرَّةً وَاحِدَةً ، ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَيْهِ".
وَفِي رِوَايَةٍ : " بَدَأَ بِمُقَدَّمِ رَأْسِهِ
, حَتَّى ذَهَبَ بِهِمَا إلَى قَفَاهُ , ثُمَّ رَدَّهُمَا حَتَّى رَجَعَ إلَى الْمَكَانِ
الَّذِي بَدَأَ مِنْهُ". وَفِي رِوَايَةٍ " أَتَانَا رَسُولُ اللَّهِ "
فَأَخْرَجْنَا لَهُ مَاءً فِي تَوْرٍ مِنْ صُفْرٍ". التَّوْرُ : شِبْهُ الطَّسْتِ
. أهـ
التَّورُ : هو إِناءٌ صغيرٌ .
فأَكْفَأَ على يديْهِ : أَمالَ وصَبَّ على يديْهِ
.
قَفَاهُ : مُؤَخِّرَةُ رِأْسِهِ .
منْ صُفْرٍ : هوَ نوعٌ منَ النُّحاسِ .
8- Miyakapoon ki Amr Bni Yahya Al-Maziney
miyakapoon kon pman ki Ama iyan a Pitharo iyan: “kiyambantayan akn si Amr Bni
Abi Hasan a ini Isha iyan ki Abdullah Bni Zaid so Abdas O Rasulollah? Na miyaki
kowa sa Pananagoay si Abdullah a adn a Egon na miyagabdas Kiran sa Datar dn O
kapagabdas o Rasulollah, na Biyubosan iyan sa Eg a Duwambala a Lima niyan na
Inonaban iyan sa Miyakatlo, oriyaniyan na ini sold iyan a Lima niyan ko
Pananagoay, na Miyamomog go miyangilk sa Eg go miyan’nga sa miyakatlo sa oman I
isa na maka Isa mambo Maka kowa sa Eg,
oriyaniyan na inisold iyanon pman pharoman na Inonaban iyan a Buntal iyan sa
Miyakatlo, oriyan iyanna ini sold iyan a Lima (Diyudo iyan) sii ko pananagoay
na niyan a Duwambala a Lima niyan taman sa Siko sa Miyakatlo, oriyaniyan na
insold iyan pman a Lima niyan ko Pananagoay na siyapo niyan a Olo niyan sa
inipoon iyan sa Poro a Bn’ng taman sa Miyaka oma sa Tngo na Piaka kasaoy niyan
bo pman pharoman ko Piphoonaniyanon, oriyan iyan na inonaban iyan a duwambala a
Ski niyan.
9- عَنْ عَائِشَةَ رضي الله عنها قَالَتْ
:”كَانَ رَسُولُ
اللَّهِ يُعْجِبُهُ التَّيَمُّنُ فِي تَنَعُّلِهِ , وَتَرَجُّلِهِ , وَطُهُورِهِ ,
وَفِي شَأْنِهِ كُلِّهِ".
يعجبُهُ التَّيَمُنُ : استعمالُ اليدِ اليمينِ ،
والبَدْءُ باليمينَ في كلِّ ماهو شريفٌ وطاهرٌ وطيبٌ .
تنعُّله : لبْسُ النعلِ وهو الحِذاءُ .
ترجلِهِ : تسريحُ شعرِهِ بالمِشطِ .
طُهُورِهِ : بضم الطاء : يشملُ الوُضوءَ والغسلَ
.
وفي شأْنِهِ كلِهِ : في الأُمورِ الشريفةِ المُسْتَطابَةِ
9- Miyaka poon ki Aisa kiyababayaan skaniyan o
Allah pitharo iyan: “Aya kaadnan o Rasulollah na P’kababayaan iyan so kakhawanan (Kaosarako Liama a Kawanan, goso
Kapoon sii sa Tumampar sa Kawanan) sii ko kapsolot iyan sa Talompa, Go siiko
kaphanalday niyan, go sii ko diinyan kashuti, go siiko kalangowan a btad iyan”.
10- عَنْ نُعَيْمٍ الْمُجْمِرِ
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنْ النَّبِيِّ أَنَّهُ
قَالَ : (( إنَّ أُمَّتِي يُدْعَوْنَ يَوْمَ القِيَامَةِ غُرّاً مُحَجَّلِينَ مِنْ
آثَارِ الْوُضُوءِ )) . فَمَنْ اسْتَطَاعَ مِنْكُمْ أَنْ يُطِيلَ غُرَّتَهُ فَلْيَفْعَلْ
.
وَفِي لَفْظٍ لِمُسْلِمٍ : (( رَأَيْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ
يَتَوَضَّأُ , فَغَسَلَ وَجْهَهُ وَيَدَيْهِ حَتَّى كَادَ يَبْلُغُ الْمَنْكِبَيْنِ
, ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَيْهِ حَتَّى رَفَعَ إلَى السَّاقَيْنِ , ثُمَّ قَالَ : سَمِعْتُ
رَسُولَ اللَّهِ ( يَقُولُ : إنَّ أُمَّتِي يُدْعَوْنَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ غُرَّاً
مُحَجَّلِينَ مِنْ آثَارِ الْوُضُوءِ )) فَمَنْ اسْتَطَاعَ مِنْكُمْ أَنْ يُطِيلَ غُرَّتَهُ
وَتَحْجِيلَهُ فَلْيَفْعَلْ .
وَفِي لَفْظٍ لِمُسْلِمٍ: سَمِعْتُ خَلِيلِي يَقُولُ: (( تَبْلُغُ الْحِلْيَةُ مِنْ الْمُؤْمِنِ
حَيْثُ يَبْلُغُ الْوُضُوءُ )) .
يُدْعَوْنَ : يُنَادَوْنَ .
غُرَّاً : الغُرَّة : بياضٌ في وجهِ الفرسِ ، أُطْلِقَتْ
على نورِ وجوهِهِمْ المُشَبَّهَةِ بغُرَّةِ الفَرَسِ .
محَجَّلينَ : من التحجيلِ وهو بياضٌ في قوائمِ الفرسِ
. والمرادُ بذلك النورُ الذي يعلو وجوهَهُمْ وأَيدِيَهُمْ وأَرْجُلَهُمْ يوم القيامة
، وهذا من خصائصِ هذهِ الأُمَّةِ .
الحِلْيةُ : حليةُ النورِ التي تبلغُ مابلغَ ماءُ
الوُضوءِ .
10- Miyakapoon ki
Nuaim Al-Muzmir a miyakapoon kon pman ki Abu Hurairah a miyakapoon kon
pman ko Nabi a Mataan a pitharo iyan: “mataan a so Ummat akn na Phananawagn
siran sii sa Alongan a Mauri a Kisisindaw a mga Buntal iran go giya mga Lima
iran go giya mga Ski Iran, sa rarad oto o Abdas”. Pitharo iyan (si Abu
Hurairah) sa phakagaga rkano a pakaporoon iyan so sindaw niyan na
Nggalbkaniyan.
Go sii ko kiya aloy niya a isa sii ki Muslim
na: “miya ilay akn si Abu Hurairah a dii magabdas na inonaban iyan a buntal iyan
go giya lima niyan a Duwambala taman sa
maitobo na makaoma sa duwambala a Waga, oriyan iyan na inonaban iyan a Ski
niyan taman sa iniporo iyandn sa Pamosoan iyan, oriyan iyan na pitharo iyan: “
miyan’g akn so Rasulollah a diiniyan tharoon: “mataan a so Ummat akn na
Phananawagn siran sii sa Alongan a Mauri a Kisisindaw a mga Buntal iran, go
giya mga Lima iran go giya mga Ski Iran, sa rarad oto o Abdas”. Pitharo iyan
(si Abu Hurairah) sa phakagaga rkano a pakaporoon iyan so sindaw niyan na
Nggalbkaniyan”.
Siiko isa a kiya alloy niyan ki Muslim na :
“iprampay so sindaw o Mo’min (Mapaparatiyaya) sii ko taman phrampayan a Abdas”.
No comments:
Post a Comment