Rokon o Islam
(2) Sambayang
(3) Zakat
(4) Poasa
(5) Hajj
“KALIMAH AS SAHĀDAH”
- Miatndo a gonsi o Islam, a anda dn i katharoa on o taw sa ikhlas ko ginawa niyan ago siabot iyan so maana niyan ago so manga antap iyan, na makasold skaniyan ko goliling o Islam sa khatawag sakaniyan a Muslim.
- Onayan o panolon o manga Rasūl ago so manga Nabī ago aya sabap a kiyasogoa kiran o Allah ko manga pagtaw iran ipoon ko Adam, na taman ko nabi tano a Mohammad (saws). Giyanan so katharo a thamanaan o dowa a btad a so kamumuslimi ago so
- Pasodan o sosonan o Allah, (manhaj) ko liyawaw o lopa.
- Poonan o ptharoon a Tawhid Al Ibadah, so kapakaisaisaa ko Allah ko kapzimbaa on, sa da dn a zimbaan a salakaw ron, sa aya bo a pagonotan na so sogoan iyan, na aya phananggilaan na so inisapar iyan.
- Da dn a miyangraw ron ko langit ago so lopa ago so manga palaw sabap ko kapnd iyan ago so kala iyan, sa piyangraw skaniyan o manosiya, sa tiyanggong iyan sa giyoto i kiyapatot a skaniyan a manosiya i makandato ko doniya sa matharagombalay niyan ago mapakaozor iyan sa ayon ko kabaya o Allah, a miyadn on ago aya on khirk.
- Anda dn i kisabotn sankaya a Kalimah o taw a zold ko Islam, na makatogalin skaniyan ko isa a doniya a salakaw dn ko doniya a kiyalayaman iyan sa miyaona, sa datar skaniyan o inimbawata sa bago a salakaw dn so kaoyagoyag iyan ago so paparangayan iyan ago so giiniyan kapamimikiran ko kibabatog iyan ago so giiniyan kapakindodolona ko manga taw ago so makaliliyot a salakaw a kaadn ko liyawaw o lopa.
أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ
Ash-Hasu Allā Ilāha Illallāh, wa Ash-hadu Anna Mohammadan Rasūlullāh,
"Pzaksian ko a da dn a tuhan a rowar ko Allāh, go pzaksian ko a mataan a so Mohammad na sogo o Allah."
1. Al Ilm العِلْمُ (so knal ago katao ko maana niyan)
- Di dn khapakay ko Muslim o ba adn a paganadn iyan a katao a ilawan iyan ko kapaganada niyan ko kaknala niyan ko Allāh
- Paliyogat ko pizakatawan a maknal iran so Allah sa tarotop a knal.
فَاعْلَمْ أَنَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَاسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ
Knal angka a mataan a da dn a tuhan a rowar ko ALLAH,
ago pamangni ka sa rila ko dosa ngka. (19:47)
2. Al Yaqīn اليَقِيـنُ (so kathakna o paratiyaya ago so katao ko Allah)
- Da dn a ba on sankaan a pamikiran a maito bo, sa magakot ko poso iyan ago so ginawa niyan a mataan a da dn a tuhan a zimbaan inonta bo so Allah.
3. Al Ikhlās الإِخْلاَصُ (so kambonayon o taw)
- Da dn a salakaw ron a ba niyan phanarigi ago phangangarapani, odi na khababayaan iyan a katuhanan a salakaw ko Allah.
4. As Sidqالصِّدْقُ (so kathomangkd ago so kapagimbnar)
- so kapangimbnar sa mataan a aya bo a tuhan a pzoasoatn na so bo Allah, sa da dn a misaog on a kapamokhag ago kapamrak, sa matatanto niyan sii ko poso iyan ago sii ko katharo iyan ago so manga galbk iyan a so bo so Allah i kadnan iyan a giiniyan zoasoatn sa nggolalan sa manga simba.
5. Al Mahabbahالْمَحَبَّـةُ (so kababayai o taw ko Kadnan iyan)
- Pakalbin iyan so kapkhababayai niyan on sii ko langowan taman a nganin apiya so ginawa niyan, ago so loks iyan, wata iyan, karoma niyan, ago so langowan taman a mala on i arga, sa palaya iyan dn oto khorbann sa pantag ko kapkhababayai niyan ko Allah.
6. Al Inābah wal I’tisām الإِنَابَةُ وَالإِعْتِصَامُ (so kapagapas ko Allah ago kambingan on o manosiya)
- Balowin iyan so Allah a aya niyan lindonga ko langowan taman a khisogat on a margn ko kibabatog iyan, sa zasalimbotawan on ago zasarakan on ago mananarig on sa tarotop.
7. Al Qabūlالقَبُـولُ (so katarimaa a so Allah na aya nyan Kadnan)
- So katarimaa o oripn sa mataan a so Allah na aya niyan kadnan sa maliwanag ko poso iyan, sa da dn a tharimaan iyan a pd sa katuhanan a salakaw, sa langowan taman iyan na balowin iyan a lalan ago okit sa kisampay niyan ko Allah, sa nggolalan ko manga simba a inisogo on o Allah sa palaya iyan dn ipnggolalan sa araparap iyan sa kithoonaan iyan ko Kadnan iyan a Mahasuti a Maporo.
“SAMBAYANG”
- Polaos o agama a di dn phakatindg odi ron makambkn, pitharoo Rasulullah (saws) a: Aya olo o btad na so Islam, na aya polaos iyan na so sambayang, na aya piphaporoan o pondiyong iyan na so jihad sa lalan ko Allah.
- Pagampaganay a ipaliyogat o Allah ko manga simba, sa skaniyan dn i miyaliogat on ko Rasulullah (saws) ko masa a kiyamiraj iyan ko kinindarpain iyan ko Kadnan iyan.
So sambayang i pagampaganay a pagisipn ko oripn, pitharoo Rasulullah (saw) a:
"Aya
paganay a pagisipn ko oripn ko alongan a Qiyāmah na so sambayang, na
amay ka makapiya na makapiya so langowan a galbk iyan, na amay ka binasa
so sambayang na mabinasa so langowan a amal iyan" (Tabarani).
- Skaniyan a sambayang i kaposposan a inithanan o Rasulullah (saws) ko manga ummat iyan ko kakhapandos dn o napas iyan sa giiniyan tharoon a: So sambayang!! So sambayang!! Ago so manga oripn iyo. Inipagamanat iyan so kikapdiin ko oripn sa inipannkat iyan.
- So sambayang i kaposposan a khada ko anggawta o Islam, na anda i kada iyan na madadas dn so agama. Pitharoo Rasulullah (saws) a:
"Khabngkas
so manga kawar (onayan) o Islam sa giimazatiman a kapkhada iyan, sa
oman mada so isa a kawar iyan na matondog o isa on, na oman i mabngkas
on a onayan (sa mada) na mikoyapt so manga taw ko makatotondog on a
onayan, na aya paganay a khabngkas on na so kadato a Islam (Khilafah
Islamiyyah) na aya kaposan a khabngkas on an so sambayang" (Ibn Hibbān a
phoon ko thotol o Abū Umāmah).
Pitharoo Allah:
"Mataan a so sambayang na phakasapar ko piyamakasisingay ago so marata a galbk, go mataan a so katadmi ko Allāh na lbi a mala"(Al-Ankabut:45).
"Sabnar a miyakadaag so taw a zoti (odi na ndiyakat) ago tiyadman iyan so ingaran o Kadnan iyan na mizambayang" (A’la:14-15).
"Go tindgn ka so sambayang sa tadntadm rakn" (Ta Ha:14).
"Tindgn iyo so sambayang ago bgan iyo so zakah" (Al-Baqarah:110).
"Go pamangni kano sa tabang ko Allāh sa nggolalan ko kazabar ago so sambayang" (Al-Baqarah:45).
"Tharo angka a mataan a so sambayang akn ago so korban akn go so kaoyagoyag akn go so kaphatay akn na rk o Allāh a Kadnan o manga kaadn, a daa sakotowa iyan, a go sabap roo na siogo ako ago sakn i paganay ko manga muslim" (An’am:162-163).- Skaniyan i kiyambidaan o mu’min ago so kapir, sa sa dn sa taw a ibagak iyan so sambayang sa paratiyaya sa kna o ba paliyogat na skaniyan na kapir, opama ka Muslim na pmbaloy a murtadd (miyawa ko agama Islam), na odi kasoy ko Islam, na pnggolalan on so garangan o pdang sa khabono.
- Amay pman ka inibagak iyan sa di niyan ipnggolalan sabap ko kabobokla niyan on, na aya tindg o kalankapan a manga ulama na skaniyan na kapir, sa miyada ko kamumuslimi.
Wajib so sambayang:
1. Ko taw a muslim
2. Adn a akal iyan
3. A kiyabaligan
Miyapanothol o Aishah (ra) miyakapoon ko Nabi (saw) a: Inankat so pansom(kisoratn ko amal) sa tlo a manga taw; so totorogn taman sa makanaw, so maito a wata sa taman sa kabaligan, so pmbthangn taman sa makatanod (piyanothol o Ahmad go so manga imam ko hadith).
Sarat iyan:
1. So katokawi ko kiyapakasold o waqto.
2. So kapagabdas sa masoti so taw ko mala a hadas ago so maito on.
3. So kasotiya ko lawas ago so nditarn a go so darpa a pzambayangan.
4. So Kasapngi ko Awrat o pzambayang.
5. So Kaadapa sa Qiblah
Mga rokon o sambayang:
1. So kapniat o pzambayang ko pazambayangan iyan a sambayang.
2. So Takbiratul Ihrām (so katharo a ko Allāhu Akbar kapangalinkakp)
3. So katindg ko kapzambayang sii ko sambayang a paralo.
4. So kabatiyaa ko Al Fātihah ko manga rakaat o sambayang a paralo ago sunat.
5. So Karoku.
6. So kambangon ko kiyaruku.
7. So Kasojud sa musalla.
8. So kaontod a kaposan ago so kathayayyat on.
9. So kazalam o giizambayang.
Sunat a di khatarotop so sambayang odi siran minggolalan:
1. So kiporoon ko lima sii ko pat a manga btad ko sambayang;
a. sii ko takbīratul ihrām,
b. Sii ko kaprokū.
k. Sii ko kiyambangon ko kiyarokū
d. Sii ko kiyatindg ko rakaat a ika tlo, maana a sii ko oriyan o tahayyat a paganay.
2. So kibtadn ko kawanan a lima sii ko diwang a lima ko katitindg o giizambayang. Sa sii niyan ibtad a lima niyan ko kababan o rarb iyan a kaporoan a posd iyan.
3. So Katontola niyan ko dowaa a kalka (istiftāh) ko sambayang.
No comments:
Post a Comment