SO KOKOMAN O KAPUASA

Sagintas a Paganay SO KOKOMANO PUASA

So kapusai ko Ramadhan na paralo a makatatana siiko Kitab o Allah (Subhanaho Wa Ta-ala) agoso Sunnah o Siyogo Iyan (Sallallaho Alaihi Wa Sallam) ago siiko kiya-opakatiron ko manga Muslim. Pitharo o Allah [ped sa maana niyan]:

“Hay sekano a miyamaratiyaya na inipaliyogat rekano so puasa sa lagido kinipaliyogatenon ko siranoto a ped ko miyanga-oonaan iyo ka angkano mabaloy a maaleken [ko Allah]. Manga gawii a mabibilang; na sa taw a aya betad iyan rekano na pekhasakit odi na sii sa lakawan na (bayadi niyan) so kadakel (a gawii a kiyabokaan) iyan siiko manga ped a gawii a salakaw, agoso siranoto a maregen a kakhaghagaa niyan ko kapuasa (ibarato miakatoa tanto na khapakaya puasa odi) na pidia sa mapakakan (ko omani salonganon sa) miskin. Nago saden sa taw anggalebek sa mapiya na giyotowi mapiya rekaniyan ago amay ka puasa kano na giyoto i mapiya rekano o sekano na katawi niyo. Olanolana Ramadhan a giyoto so ron initoronen so Qur’an, a toroan ko manga manosia ago manga rarayag a karina a toroan ago padoman. Na sa taw a kamasaan iyan so (olan ko paganaya kasoledo) olanolan (a Ramadhan) na phuasaun, ago sa taw a aya betad iyan na pekhasakit odi na sisii sa lakawan na (bayadi niyan) so kadakel a gawii a (kiyabokaan iyan) siiko manga ped a gawii, aya kabaya o Allah rekano na so malbod ago di Niyan kabaya rekano so maregen, ago aniyo matarotop so bilangan (o manga gawii) ago aniyo pekitakbir so Allah ko nganin a kiyatoroa Niyan rekano ago angkano (Ron) maka-pephanalamat.” [2:184-185].

Ago pitharo o Nabi (Sallallaho Alaihi Wa Sallam) a ped sa maana niyan:

Piyanagombalay so Islam sa lima; So kazaksii sa mataana daa Tohan a patot a pezoa-soaten inontabo so Allah ago mataana so Muhammad na siyogo o Allah, agoso kipamayandegen ko sambayang, agoso kitonayn ko zakat, agoso kapnaihaji sa Baytollah, agoso kapuasai ko Ramadhan.” [Kiya-opakatan]. Ago siiko Sahih Muslim na [miauna so puasa nagobo sa hajj]: “Agoso kapusai ko Ramadhan, agoso kapnaihaji sa Baytollah.”

Ago miya-opakat so manga Muslim sa kapaparalo o kapuasai ko Ramadhan; na saden sa taw a onkiren iyan so kapaparalo o kapuasai ko Ramadhan na sekaniyan na mortad a kafir. Na pakapethaubaten na o thaubat ago kompablian iyan a kapaparalo niyan na giyotoden [kiyambalingan iyan ko Islam], na amay ko diden na mbonoon a kafir [thanodan: Aya makapenggolalan sii na so parinta].

Inipaliyogat so kapusai ko Ramadhan siiko ikadowa ragon ko oriyano Hijrah, na aya kiyapusaan o Rasolollah (Sallallaho Alaihi Wa Sallam) na siyaw a Ramadhan. Agoso puasa [ko Ramadhan] na paliyogat ko omani Muslim a kiyabaligan ago somiyabot.

Da paliyogaten so kapuasa ko kafir, ago (o puasa na) di rekaniyan tharimaan taman o di ma-Muslim. Ago da paliyogaten ko mayto (a wata) taman sa di kabaligan – aya kakhabaligiron na matarotop a 15-ragon a idad iyan odi na retian [so piyamalongan iyan], odi na tomoron so mani sabap ko kathataginup odi na so manga salakaw ron a sabap odi na o babay na makaumaun so basa. Apiya anday mauna sangkai a miyanga-aaloy na toos sa kiyabaligan so wata; owana ogaid na aya taralbi na izogo ko wata a da kabaligi a kapuasa niyan amay ka khagaga niyan ago diron pakabinasa ka aniyan pekhalayami ago kabhabayai. Ago da paliyogaten so puasa ko kaadaan sa akal sabap ko kaliwat, bethang odi na miysalin so otek iyan agoso manga salakaw ron a ped a sabap. Makasabap roo na so taw a miyakatoa tanto a miyamongaw ago di matao makasesenggaya na daon paliyogaten so kapuasa agoso kapakakan (odi na kapagana) sa miskin.

[Phoonai ko kitab a mayto i Shiekh/Muhammad bin Salih Al-Othaimin a iningaranan sa “Fosul Fis Siyam Wat-Trawih Waz-Zakah”