KALBIHAN O SAPOLO GAWII O DHUL HIJJAH

Kalbihan o Sapolo Gawi-i o Dhul Hijjah
KALBIHAN O SAPOLO GAWI-I O DHUL HIJJAH

So manga miyamaratiyaya na taralbi a katokawan iran so kapiya o kapagintaw, so kaphakala o simba iran ko Allah ago lalayonen niyan a manggolaw-law so manga pipiya a amal. Pitharo o Allah:

“Go zoasoatang ka so Kadnan ka taman sa kapakatalingoma rka o kapatay.” 
[Al-Hijr 15:99]

Kataya so sabaad ko manga Kalbihan o sapolo gawii o Dhul Hijjah:

1. Pitharo o Allah (ped sa ma-ana niyan): “Ibet ko (wakto a) fajr agoso gagawii a sapolo”. [Al-Fajr 89:1-2]. So Ibn ‘Abbaas, Ibn Al-Zubayr, Mujaahid ago so manga ped a Taabi’en ago Taabi’ot taabi’en na miyatharo iran a giyangkanan a ayat na giyanan so sapolo a gawii a Dhul-Hijjah {Tafseer Ibn Katheer 8/4132}

2. Piyanothol o Ibn Abbas (RadiAllahu ‘Anhu) a pitharo o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam): “Dapena amal a mapiya ko manga gawii a ba pen makalebi (ko maphagamal o tao) sangkai a sapolo gawii”. Pitharo iranon: “Apiya so Jihad?” Pitharo iyan: “Apiya so Jihad inontabo so taw a inin-jihad iyan so ginawa niyan goso tamok iyan na dadena miyakambalinganon”. [Sahih Bukhari 2/457].

Sakamaoto na giyangka-i a sapolo gawi-i na daden a lawan a mapiya ko intiro a ragon, mas mapiya pen adi so oriyan a sapolo a gawi-i (kadawondaw) o Ramadhan. Ogaid na so oriyan a sapolo a kagagawi-i o bolan a Ramadhan na mas mapiya sabap sa ron madadalm so isa a kagagawii a bithowan sa Laylatu Qadr, a tomo a di so sanggibo a olanolan. {Ilayin so Tafseer Ibn Katheer, 5/412}

3.Mizaksi so Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) a da lawan a mapiya a gawii na sa inditro a dunya inonta so paganay a sapolo gawii o Dhul Hijjah.

4. Pitharo pen o Allah: “go an iran pkhaaloy so ngaran o Allah, sii ko manga alongan a khikappnto makapantag ko iniriskhi Niyan kiran a manga binatang a manga ayam.” [Al-Hajj 22:28]. Pitharo i Ibn Abbas a giyanan so sapolo gawii ko Dhul Hijjah. {Ibn Katheer}

5. Piyanothol o Ibn Omar (RadiAllahu ‘Anhu) a pitharo o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam): “Dapena manga gawii a mala ko Allah ago pekhabhabayaan Iyan so amal-on a ba lagido sapolo gawii ko Dhul Hijjah, na pakandakela niyoron so Tahlil (Laa Ilaaha illaAllah) goso Takbir (Allaho Akbar) goso Tahmid iyo (Alhamdulillah)”. {At-Tabarani}

6. Pitharo i Ibn Hajar siiko kitab a Al-Fath: “Aya khapakaya sabap a kapaka-lelebi angkai a manga gawii na kagia a mabobonayonon so manga unayano simba ibarato Sambayang, Puasa, Sadakah, agoso Hajj a daa baon katitimoan a peda gawii a salakaw ron”.

7. Mapapadalem sa sapolo gawii so Yawm ‘Arafah (Gawii o ‘Arafah) a kiyapiliya o Allah ko Islam a agama (okit ko kapagintaw) na so kappoasai ko Yawm ‘Arafah na ipephakada o dosa ko soled a dowa ragon. Pitharo o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam): “Arapaken ko Allah sa pakada-an Iyan so dosa ko ko ragona khaona-an iyan goso ragona khaiposan iyan”. {Sahih Muslim}. Inontabo so nomanaik a mo-oqof sa ‘Arafah ka diron mapiya oba niyan puasai ka danggolawlaa o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) siiko kia-oqof iyan.

8. Mapapadalem sa sapolo gawii so Yawm al-Nahr (Gawii o kapakaragiraya ko rogo o manga korban). Giya-i so gawii a piyakalebi pen a di so Yawm ‘Arafah. Pitharo i Ibn Qayim (Rahimahollah): “Aya mapiya a gawii ko Allah na so Yaumon Nahr a giyotowi Hajjol Akbar”. Pitharo o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam): “Mataana aya mala a gawii ko Allah na so Yawm an-Nahr, oriyanoto na so gawii a katatareg (o manga Hajji) sa Mina”. {Abu Dawud} Pitharo pemano sabaad a aya makalelebi na so Yawm ‘Arafah (gawii a oqof sa Arafah) ka kagia so kapuasai ron na mapakada iyan so dosa ko dowa ragon, go giyotopen so gawii a madakel so pepaka-maradikaanon o Allah phoon ko Naraka, ago giyotopen so gawii a pepakarani so Allah ko manga oripen Iyan na ipephangangarig Iyan siran ko manga Malaikat Iyan.

So Manga Pipiya Amal Ko Sapolo Gawii Ko Dhul Hijjah:

1. Sambayang - Aya taralbi na so kapephangabalaga o taw ko sambayang a paralo sa masjid agoso kapakandakela niyan ko manga sunnat ka ped anan ko manga amal a mapiya a ipekhabhabaya o Allah ko oripen Iyan. Pitharo o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam): “Pakandakelangka so kapsujud ka ko Allah (ma-ana so kasambayang) ka mataana daa bangka kapsujud sa sujud ko Allah a ba Niyan di peporoon so pangkatan ka go pepakada-angka niyanon sa dosa”. {Sahih Muslim}

2. Kapuasa – Miyatharo o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam): “Dapena oripen (o Allah) a puasa sa salongan sa lalan ko Allah inonta a ipakawatan o Allah sa gawi-iyoto so bontal iyan ko Naraka sa pitopolo ragon (a ipelalakaw rona kawatan iyan).” {Muttafaq alaihi}.

Pitharo o Allah sa Hadith Qudsi: “Pitharo o Allah: Langon a mapiya amal ombawataan o Adam na sii rekaniyan inonta so kapuasa ka sii Raken na Saken imbegay ron sa balas” {Bukhari 1805}. Miyapanotol o sabaad ko manga darodopa o Rasulullah (Sallallahu ‘Alayhi Wasallam) a gii niyan kon puasaan so ika-9 ko Dhul Hijjah agoso ‘Ashurah agoso tlo-gawii ko omani olanolan. {An-Nisaa’i, 4/205;Saheeh Abi Dawud, 2/462}. Ago pitharo o Imam Nawawi a so kapusai ko sapolo gawii na tantodena Mustahabb.

3. Takbeer – Sunnah ko katakbir (Allaahu Akbar) go katahlil (Laa ilaha ill-Allaah) go katahmeed (AlhamduLillaah) go katasbeeh (Subhaan Allaah) sii ko paganay a sapolo a gawii o Dhul Hijjah.

So Ibn Omar ago so Abu-Hurairah (RadiAllaho ‘Anhum) na peliyo siran ko padian sii sangkai a sapolo-gawii na pethakbeer siranon na pepakatakbir kiran so manga taw mambo. Miyapanotol pen a so ‘Umar (RadiAllaho ‘Anhu) na pethakbir ko darpa iyan sa Mina, na manego manga taw sa masjid na tomakbir siran na tomakbir mambo so manga taw sa padian na domagedeb den a Mina ko manga takbir iran. {Bukhari} Agopen ko oriyano kapakasambayang iyan go siiko kaiiga iyan goso manga peda kaogit-ogit iyan.

Ped ko manga takbeer: “Allahu Akbar, Allahu Akbar, Allahu Akbar kabeera” odi na “Allahu Akbar, Allahu Akbar, Laa ilaaha illa-Allahu, Allahu Akbar, Allahu Akbar, wa Lillahil hamd” odi na “Allahu Akbar, Allahu Akbar, Allahu Akbar, Laa ilaaha illa-Allahu; Allahu Akbar, Allahu Akbar wa lillahil hamd”.

Surat Al-Fātiĥah (The Opener) - سورة الفاتحة

1:1

to top

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

بسم الله الرحمن الرحيم

لا يوجد

Transliteration

Bismi Allahi arrahmani arraheem

Sahih International

In the name of Allah , the Entirely Merciful, the Especially Merciful.

Maranao

Sii ko ngaran o Allah, a Masalinggagaw, a Makalimoon.

1:2

to top

الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ

الحمد لله رب العالمين

{ الحمد لله } جملة خبرية قصد بها الثناء على الله بمضمونها من أنه تعالى : مالك لجميع الحمد من الخلق أو مستحق لأن يحمدوه، والله علم على المعبود بحق { ربِّ العالمين } أي مالك جميع الخلق من الإنس والجن والملائكة والدواب وغيرهم، وكل منها يُطلق عليه عالم، يقال عالم الإنس وعالم الجن إلى غير ذلك، وغلب في جمعه بالياء والنون أولي العلم على غيرهم، وهو من العلامة لأنه علامة على موجده.

Transliteration

Alhamdu lillahi rabbi alAAalameen

Sahih International

[All] praise is [due] to Allah , Lord of the worlds -

Maranao

So bantogan na rk o Allah, a Kadnan o manga kaadn;

1:3

to top

الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ

الرحمن الرحيم

{ الرحمن الرحيم } أي ذي الرحمة وهي إرادة الخير لأهله.

Transliteration

Arrahmani arraheem

Sahih International

The Entirely Merciful, the Especially Merciful,

Maranao

A Masalinggagaw, a Makalimoon;

1:4

to top

مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ

مالك يوم الدين

أي الجزاء وهو يوم القيامة ، وخص بالذكر لأنه لا ملك ظاهرًا فيه لأحد إلا الله تعالى بدليل {لمن الملك اليوم؟ لله} ومن قرأ مالك فمعناه الأمر كله في يوم القيامة أو هو موصوف بذلك دائمًا {كغافر الذنب} فصح وقوعه صفة لمعرفة.

Transliteration

Maliki yawmi addeen

Sahih International

Sovereign of the Day of Recompense.

Maranao

A Phapaar ko alongan a kapamalas.

1:5

to top

إِيَّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ

إياك نعبد وإياك نستعين

{ إيَّاك نعبد وإياك نستعين } أي نخصك بالعبادة من توحيد وغيره ونطلب المعونة على العبادة وغيرها.

Transliteration

Iyyaka naAAbudu wa-iyyaka nastaAAeen

Sahih International

It is You we worship and You we ask for help.

Maranao

Ska bo i phzoasoatn ami, go Ska bo i phangnian ami sa tabang.

1:6

to top

اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ

اهدنا الصراط المستقيم

{ اهدنا الصراط المستقيم } أي أرشدنا إليه، ويبدَل منه:

Transliteration

Ihdina assirata almustaqeem

Sahih International

Guide us to the straight path -

Maranao

Nggonanaowa kaming Ka ko okit a makaoontol,

1:7

to top

صِرَاطَ الَّذِينَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِمْ غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ

صراط الذين أنعمت عليهم غير المغضوب عليهم ولا الضالين

{ صراط الَّذين أنعمت عليهم } بالهداية ويبدل من الذين بصلته {غير المغضوب عليهم} وهم اليهود { ولا } وغير { الضالِّين } وهم النصارى ونكتة البدل إفادة أن المهتدين ليسوا يهوداً ولا نصارى . والله أعلم بالصواب، وإليه المرجع والمآب، وصلى الله على سيدنا محمد وعلى اَله وصحبه وسلم تسليما كثيراً دائما أبداً، وحسبنا الله ونعم الوكيل، ولا حول ولا قوة إلا بالله العلي العظيم.

Transliteration

Sirata allatheena anAAamta AAalayhim ghayri almaghdoobi AAalayhim wala addalleen

Sahih International

The path of those upon whom You have bestowed favor, not of those who have evoked [Your] anger or of those who are astray.

Maranao

So okit o siran a inikalimoo Ka siran, salakaw ko kiyararangitan Ka siran, go salakaw ko mithataridadag.

TOTHOLAN KO DAJJAL

TOTHOLAN KO DAJJAL,

Pitharo o Nabi "saw" 

:
 
Hay so skano a mga tao, mataan a dadn a Fitna "Tiyoba" a miya ad'n sangkai a

 liyawaw o Lupa, ipoon ko kiya ad'na o Allah ko mbawataan o Adam a bam aka lawan

 ko kaphakawma o Dajjal.

Go mataan a so Allah na dadn a ba niyan miyasugo a Nabi inonta na paki iktiyaraniya 

ko Omat yan so Dajjal.

Na sakn I moripori a Nabi na skano I moripori a omat.

Na mataan a sii rkano d'n phaka g'maw so Dajjal.

Na opama ka makawma a sakn na bibiyag ao p'n na sak'n imatao ron,

 "sakn i maki shinogata-on", na o makawma a sakn na miyawafat ako dn na 

omani isa na kata-o niyan d'n a ginawa niyan, na so Allah i sharigan akn ko mga Muslim.

Go mataan a sii s'kaniyan phakambowat sa pagltan a Sham "Soriya/Seria" a go 

gya Iraq, na phag'n'b-n'b d'n sa Diwang Kawanan.

Mga Orip'n o Allah na Phapar'r'n'k kano ka ip'ropa akn rkano so Dajjal sa ropa-an a 

dad'n miropa o miyanga oona-an akn a Nabi.

Amay ka makawma na phanagipo-on d'n sa ptharo-on yan a [ mata-an a sak'n na Nabi ] 

na di niyo pharatiyaya-a ka dadn a phakatondog rak'n a Nabi.

Iriyan yan na ithondog yanon a [ sakn so Kadnan yo ] 

na di niyo pharatiyaya-a ka so Kadnan tano na di tano khaylay odi tano mamatay.

Go mataan a skaniyan a Dajjal na sabala e Mata, na so Kadnan tano a knaba Sabala e Mata,

 "I say: p'd inin sa mga Dalil a so Allah na ad'n a Mata niyan, pitharo o Nabi "saw"

 [ so kadnan tano na knaba sabala e Mata ]"

Go mataan a skaniyan a Dajjal na misosorat ko pagltan a Mata niyan a [ KAFIR ] 

"Arabic a kisosorat yan"

Langon a Mu-min na khabatiya iyanoto, matao shorat atawaka di matao shorat n 

akhabatiya iyanoto "thawfikan o Allah"

Na p'd a Fitna niyan na maawid s'kaniyan sa Sorga a go Naraka, na so Sorga iyan na aya

 Naraka, na so Naraka iyan na aya Sorga.

Na sa tao a itiyoba-on so Naraka o Dajjal na pamangni sa Tabang ko Allah na go batiya-a 

niyan so Soratol Kahf.

Ka khabaloy ron so Naraka a mat'nggaw na go kalilintad sa lagid o miya sowa o Nabi tano 

a Ibrahim "as"

Go p'd pn sa Fitna niyan na p'tharoon yanko tao a [ aydapat ka o oyaga ko rka si Ama aka 

a go si Ina aka, pharatiyaya ka a sakn so Tohan ka? Na ptharoon o Tao a Oway,

 na phakag'maw so dowa a Shaitan a mbobontaln iran so Bontal e Ama iyan a gosi 

si Ina iyan, na ptharooniran a dowa : hay ikaritanko na skaniyan so Allah na onot kawn ]

Go p'd a Fitna niyan na khowa sa Sakatao a tao na mbono-oniyan, nggabas'n yan a angkawto 

a orip'n o Allah, na magabas yan na ptharo-oniyan, ilaya niyo a Orip'n akn inin ka oyag'n akn, 

na mawyag na tigiyan a Anta-a e tohan ka? Na p'tharoon yan a So Allah, na ska na rido-ay

 ka o Allah.

Go p'd sa Fitna niyan na phaka oran'n yan so Langit na pagoran, na go shogo-on yan so

 Lupa na p'lonaw ron so pithibarangan a Pamomolan.

Go p'd sa tiyoba iyan na Somagad ko ingd na gopho-oniran pakambokhaga ka

 diiran paratiyaya-an na dad'n a malamba a kawyaganiran inonta na mabinasa.

Go p'd sa Fitna niyan na Somagad ko ingd na o paratiyaya-aniran na pakakhapiya-aniyan

 so langon a kawyaganiran.

Go dad'n a satiman bo a ingd sa intiro a Doniya inonta na khasoldaniyan na go khipaar 

yan inonta bon a giya Makkah a go giya Madinah, ka omanon khabaya somol'd na alawn 

o mga Mala-ikat a khip'p'dang a manga gagarang, taman sa tharg skaniyan ko Darpa sa 

obay a Madinah "sii kon sa Jorf a darpa anan sa obay a King Fahd Hospital imanto" na p'linog'n a

 Madinah sa makatlo, na 

pliyo rkaniyan so langon a Monafiq a kapapantagan sa Madinah.

Na so langon a marata na khada sa Madinah sa lagid o kap'khakowai sa tangis o Apoy ko Potaw.

Na gyangkoto a gawi-i so gawii a kapakap'sh'nggaya.

[ Na pitharo e Ummo Shareek "ra" : ya Rasulallah anda matatago so mga Arab sa 

angkawto a Masa? Na tigo Nabi "saw" : mayto siran e bilangan sii sa angkawto a Masa, 

so kadaklan kiran na sii sa Baytol Maqdis "sa Filasteen" na aya Datu iran roo na so Mama 

a Mapiya e kaphagagama, na amay ka mawma so Fajr na phagimam a angkawto a Datu iran,

 na phaka Oma so 'Esa "as" a maka popo-on sa Langit, na phakawri so Datu ka aya niyan paka

 phagimam'm so 'Esa "as" na khaptan o 'Esa "as" so Datu na tigiyan a s'ka d'n e Pagimam ska

 I kiyakamatanon, ( NOTE: sii ko kaphaka oma o Nabi "Esa "as" na k'na d'n oba s'kaniyan Nabi

 ka ph'mbaloy skaniyan a isa ko mga Omat o Nabi tano a Muhammad "saw" ) na maka

 shambayang siran na nggiraw so 'Esa "as" a l'kai niyo a paytaw anan, na l'kaaniran na

 ayayran d'n khal'kaan so Dajjal ko liyo o Paytaw, a ad'n a mga p'd yan a 70,000 a 

kadak'l yan a Yahodie a palaya d'n khip'p'dang ( NOTE: sii sangkanan a Masan a so

 langon a mini bago imanto a miya descover o Technology na khada, lagid o mga Timbak,

 mga Plane na khada anan langon amay ka magaan dn so bangkit, khasoy tano sa paka-asal ,

 gyanan e sabap a gyangkanan a mga Yahodee a sondaro o Dajjal na aya awid iran

 na mga p'dang. Knaba mga M16 and etc… na andad'n e kailaya o Dajjal ko

 'Esa "as" na khatno sa lagid o kap'kha t'no o Timos ko ig, na malagoy dn, na phang't'd'n o 

'Esa "as" na khara-ot yan sii sa s'bangan a [ LODD ] na mbono-on yan ].

Na pholampolang'n o mga Muslim so mga Yahodi, taman sa igira a mithapok so Yahodee 

na so thatapokan yan mlagid o kayo, wator o antonaa p,n nap aka p'tharo-on o Allah

 na thawag'n yan so Muslim a tigyan a Hay Orip'n o Allah a Muslim na kataya so Pimorkaan

 o Allah a Yahodee a thatapok rakn na Bono-angka.

Na ph'ndato so 'Esa "as" sangkai a Doniya sa iph'ndatu iyan so Agama o Nabi tano a 

Muhammad "saw" mawntol a Datu, phamropt'n yan so mga Cross, na go phamono-on yan 

so mga Baboy, go phakada-an yan so Bowis, ( imanto na aya kokoman tano sii ko 

Jihad na before tano phamono-on so mga Kafir na ph'da'wa-an tano siran a da-an na o

 di siran phag Islam na phaka b'gan siran sa Bowis, na odi siran mb'gay na phamono-on siran ) 

na makawma so 'Esa "as" na ngg'n'kan yan so Bowis, so mga Kafir na odi pagislam na patay.

Giya Hadith anan na piyanothol e Ibn Majah, ad'n a kalobay o Hadith oga-id na madak'l a Sahih "

mabagr" a Hadith a maka bababid sa Hadith anan.

Pangnintano ko Allah a maka ligtas tano ko Fitnah o Dajjal a Kiyamorkaan o Allah…

 p'd a miya aloy sa Hadith na aya mga Sondaro o mga Dajjal na so mga Shi'ah a go so

 mga Yahodee.

KOKOMAN O BAKLA AGO SO TOMBOY

KOKOMAN O BAKLA A GO TOMBOY

Pakaisha:

Antonaa i Kokoman o Bakla a go so Tomboy?

S'mbag:

Miya aloy sa Hadith :

 [ لعن رسول الله صلّى الله عليه وسلّم المتشبهين من الرجال بالنساء والمتشبهات من النساء بالرجال ] 

rawahul-Bukharee

maana: ini shinta o Nabi "saw" so mga Mama a dii mananayan sa babay, a go so mga Babay a 

dii 

mananayan sa Mama.

Na pimomorka-an anan o Allah a mga tao, na basta a kamorka-an o Allah so tao na miyakawatan 

ko Limo o Allah...

Na imanto na tanto dn a mindakl sa Ranao so Bakla a go Tomboy, na miyakawatan dn mambo so 

Limo na goso Tabang o Allah, na miyaka lawlad so marata na go tiyoba sabap sa kiyandakl o mga tao

 a kamomorka-an o Allah.